Πολλά έχουν γραφτεί για την «sharing economy” και τις διαδικτυακές υπηρεσίες όπως τα Uber και Airbnb που επιτρέπουν στους ανθρώπους να κάνουν βόλτες με το αυτοκίνητο ή να νοικιάσουν τα σπίτια τους σε τρίτους. Με αυτό τον τρόπο δημιουργούνται νέες ευκαιρίες για αποκόμιση εσόδων και νέες προκλήσεις για τους καθιερωμένους μέχρι τώρα τομείς δραστηριότητας σε όλον τον κόσμο.
Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει “μοίρασμα” στην sharing economy. Η πραγματική sharing economy είναι χτισμένη γύρω από την καλή θέληση, την ευγνωμοσύνη και το αμοιβαίο όφελος, όχι το εμπόριο. To μοίρασμα δεν θα πρέπει να απαιτεί αποζημίωση. Εάν πληρώνετε γι ‘αυτό, δεν είναι στην πραγματικότητα μοίρασμα: Είναι απλά μια υπηρεσία. Αλλά το πραγματικό μοίρασμα μπορεί να δημιουργήσει οφέλη για εκείνους που μοιράζονται, και είναι ζωτικής σημασίας για τις κοινότητες και την κοινωνία. Είναι κάτι που δεν πρέπει να το στρεβλώνουν μόνο και μόνο επειδή ακούγεται καλό στα τμήματα μάρκετινγκ.
Ο Martin Nowak, καθηγητής του Χάρβαρντ που μελετά τα θεμέλια της εξέλιξης, υποστήριξε σε πρόσφατο άρθρο στο Scientific American ότι η ιστορία της ανθρωπότητας βασίζεται τόσο στον ανταγωνισμό όσο και στη συνεργασία, Σε αντίθεση με τις επικρατούσα άποψη η έρευνα του καθηγητή δείχνει δείχνει ότι όσοι συνεργάζονται – ακόμη και εκείνοι που μοιράζονται με δικά τους έξοδα – συχνά αποκομίζουν κέρδη με την πάροδο του χρόνου.
Μια ακραία άποψη του κοινωνικού δαρβινισμού θα μπορούσε να θεωρεί ότι ποτέ δεν πρέπει να βοηθήσουμε τους συνανθρώπους μας. Και όμως τα στοιχεία δείχνουν το αντίθετο. Στο πρόσφατο βιβλίο Give and Take: Why Helping Others Drives Our Success, ο ερευνητής Adam Grant καταρρίπτει την ιδέα ότι οι δωρητές είναι απλά αλτρουιστές και αντ ‘αυτού υποστηρίζει ότι όσοι “έχουν δώσει πρώτοι έχουν συχνά στην καλύτερη θέση για την επιτυχία αργότερα“.
Tο μοίρασμα είναι στη φύση μας. Κάθε φορά που μοιραζόμαστε, ενθαρρύνουμε και τους άλλους να κάνουν το ίδιο. Και ενώ αποδίδει με την πάροδο του χρόνου, είναι στην πραγματικότητα προς το συμφέρον τόσο του δωρητή όσο και της κοινότητας που παραλαμβάνει τα δώρα. Επομένως, γιατί είμαστε τόσο επικεντρωμένοι μόνο στον εαυτό μας;
Σε μια πραγματική sharing economy, το νόμισμα θα είναι η φήμη, και η ανταμοιβή είναι η ευγνωμοσύνη. Αυτές οι έννοιες είναι γνωστές σε όσους ασχολούνται με το ανοικτό κώδικα, την ανοικτή γνώση, και τις κοινότητες ελεύθερου λογισμικού και πολιτισμού.
Το μεγαλύτερος μέρος του διαδικτύου που γνωρίζουμε και αγαπάμε είναι χτισμένο σε κοινόχρηστο και ανοικτό κώδικα και εθελοντικών συνεισφορών. Ο Firefox για παράδειγμα, το δημοφιλές πρόγραμμα περιήγησης στον παγκόσμιο ιστό, υποστηρίζει πάνω από το 40 τοις εκατό του κώδικα του είναι γραμμένο από εθελοντές. Η Wikipedia γράφεται και επιμελείται από περισσότερους από 75.000 συνεργάτες των οποίων κίνητρο είναι η διάδοση της γνώσης για όλους, και όχι η χρηματική αποζημίωση. Τα Creative Commons, ιδρύθηκαν για να διευκολύνουν εκείνους που δημιουργούν έργα με πνευματικά δικαιώματα να μοιραστούν τα έργα τους ώστε να είναι εύκολο από τον καθένα να τα χρησιμοποιήσει. Όσο τρελό και αν ακούγεται, τα creative commons σήμερα περιέχουν σχεδόν ένα δισεκατομμύριο κοινόχρηστα έργα σε περισσότερα από εννέα εκατομμύρια ιστοσελίδες, σχεδόν τα πάντα από φωτογραφίες βίντεο, βιβλία, μαθήματα, έρευνα και δεδομένα.
Μας αρέσει να μοιραζόμαστε, και είναι αυτή η θεμελιώδης αξία που επιτρέπει στον σημερινό online κόσμο να υπάρχει. Το μοίρασμα χωρίς την προσδοκία της άμεσης ανταμοιβής, επέτρεψε στις νέες οικονομίες να ανθίσουν μέσω του κώδικα και του περιεχομένου. Και η βιομηχανία έχει κατανοήσει την σημασία του μοιράσματος . Πέρυσι, ο Elon Musk ανακοίνωσε ότι η πατέντα της Tesla για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα του θα διατίθεται δωρεάν σε όλους για να την χρησιμοποιούν. Η γενναιόδωρη αυτή πράξη του είναι επίσης και μια έξυπνη επιχειρηματική κίνηση: Αν γίνει επιτυχής, τα σχέδια της Tesla θα γίνει το πρότυπο της βιομηχανίας, και αναμφίβολα θα πουλήσει περισσότερα αυτοκίνητα. Αλλά συγχρόνως δημιουργεί επίσης οφέλη για εκείνους που χρησιμοποιούν τα εν λόγω σχέδια χωρίς χρέωση για χρήση στα δικά τους προϊόντα. Τόσο ο δότης όσο και ο δέκτης κερδίζουν.
Στην σημερινή εποχή γίνεται μεγάλη συζήτηση για τη δύναμη του ατομικισμού και την σύγκρουση μεταξύ των ατομικών δικαιωμάτων και του κοινού καλού. Αλλά είναι ένα ψευδές δίλημμα, και πολύ συχνά διατυπώνεται ως διαφυγόντα κέρδη, αντί να παρουσιάζεται η υπεραξία που αποκτήθηκε. Η αληθινή ιστορία της επιτυχίας μας ως κοινωνία έχει να κάνει με την παράλληλη δράση των ατόμων, και την αξία που αποκομίζουν όταν μοιράζονται μεταξύ τους. Αυτές οι ιδέες δεν πρέπει να είναι ανταγωνιστικές και δεν πρέπει να είναι, αν θέλουμε να λύσουμε τις μεγάλες προκλήσεις της εποχής μας. Για να θεραπεύσουμε ασθένειες , για να καταπολεμήσουμε την αλλαγή του κλίματος, χρειαζόμαστε την ανοικτή πρόσβαση στην επιστημονική έρευνα, ώστε οι ιδέες να μπορούν να δοκιμαστούν και να αξιοποιηθούν περαιτέρω. Για να είναι δυνατή η καινοτομία στην κυβέρνηση, θα πρέπει να μοιράζονται τα δεδομένα έτσι ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν λύσεις. Για να βελτιωθεί η ισότητα και πρόσβαση στην εκπαίδευση, χρειαζόμαστε περισσότερη συνεργασία και αποτελεσματική χρήση των περιορισμένων πόρων για την εξασφάλιση ίσων ευκαιριών στην μάθηση.
Αυτές μπορεί να ακούγονται ως ριζοσπαστικές ιδέες στον σύγχρονο πολιτισμό του παγιωμένου ατομικισμού, αλλά αυτό δεν είναι η αληθινή μας ιστορία. Η επιτυχία μας έγκειται στις συλλογικές πράξεις σε ένα περιβάλλον που προάγει και επιβραβεύει το μοίρασμα, για τη βελτίωση του καθενός από μας και όλων μας.
Πηγή άρθρου: http://www.theglobeandmail.com